Hiljade tesnih ulica i širokih bulevara presecaju ovaj ogromni grad. Ali najlepši i najveseliji bulevar to je Sena, sa zelenilom njene vode, sa vatrama koje sunce upaljuje po njenoj površini, i sa rumenim maglama koje se uveče dižu iz njenih kamenih korita… Po velikim bulevarima pariskim, počevši od crkve Svete Magdalene, tumara svet koji prodaje svoju robu ili svoju sujetu, i žuri svet koji to kupuje; ali samo pored Sene idu oni koji posmatraju, razmišljaju, uče, i proživljuju Pariz u njegovoj neodoljivoj suštini i nesravnjivoj lepoti.
Jovan Dučić, Gradovi i Himere, 1940.
Za mesec mart u Sobi za prepuštanje umetnosti postavili smo sliku Motiv iz Pariza Koste Hakmana. Kao jedan od vodećih modernističkih slikara, pored Marka Čelebonovića, Nedeljka Gvozdenovića, Peđe Milosavljevića, Ivana Radovića, Ivana Tabakovića, LJubice Cuce Sokić, Milenka Šerbana i Bogdana Šuputa, Hakman francusku kulturu i Pariz pronalazi kao inspiraciju svojih intimističkih oslikavanja svakodnevice.
Hakman studije slikarstva započinje na Akademiji likovnih umetnosti u Pragu u klasi profesora Vlaha Bukovca 1919. godine, nastavlja školovanje u privatnoj školi Frelih u Beču, a potom završava na Akademiji lepih umetnosti u Krakovu. Kao mlad umetnik u Parizu je proveo nekoliko važnih stvaralačkih godina, a 1937. je na Svetskoj izložbi u Parizu dobio Zlatnu medalju za slikarstvo. Hakman je bio član grupe Dvanaestorica i Oblik, a takođe je bio jedan od osnivača Kola jugoslovenskih umetnika. Pred i posle Drugog svetskog rata bio je profesor na beogradskoj Likovnoj akademiji.
Kosta Hakman je u Parizu boravio u dva maha: 1925–1926. i 1928–1929. godine, a slika Motiv iz Pariza nastaje tokom njegovog prvog boravka. U centralnom planu predstavljen je popularni Novi most (Pont Neuf) na reci Seni. Svetlo siva i maslinasta paleta dominira Hakmanovim prikazom ulice, dok Senu preseca danas najstariji most u Parizu. U skladu sa intimističkom modifikacijom impresionističkog problema svetlosti, slikar je razvio toplu valersku igru zelenih i braon tonova, realizovanu kroz meke svetlosne prelive. Harmonični kolorit ujednačava kontrast između Sene i mosta iza kog se nalazi prikaz poznatih zgrada Pariza. Na desnoj strani slike nalaze se grane drveća koje se prostiru duž cele ulice nedaleko od reke, dok je nebo svetlo i umirujuće.
Shodno tome da je Hakman pripadao generaciji mladih umetnika koji su prve decenije prošloga veka parisku kulturu pronalazili za svoju inspiraciju, neizostavno je ukazati na intimističke zamahe koje je i Hakman u svom slikarstvu predstavljao. Nasuprot prikazu enterijera koji su dominirali u intimističkom slikarstvu, Hakman dovitljivo predstavlja prikaz grada u sličnom duhu. Iako u nekoliko navrata slika most kao jedan od glavnih pariskih toposa, dâ se primetiti da umetnik gotovo na svim slikama ne prikazuje ljude, već čist prikaz vedute grada. Ove motive, ali prevashodno ovu sliku možemo tumačiti kao umetnikovu potrebu da mapira lični, intimni trenutak pariske svakodnevnice koja vrvi od brojnih kulturnih i društvenih dešavanja. Sena, kao i most, bili su velika inspiracija brojnih umetnika i književnika modernog doba među njima su svakako Kamij Pisaro, Ogist Renoar, Nadežda Petrović, Sava Šumanović i brojni drugi.
Zanimljivo je da se tokom svog prvog boravka u Parizu samo jednom vratio u Novi Sad kako bi učestvovao na Šestoj jugoslovenskoj izložbi koja je organizovana povodom proslave stogodišnjice od osnivanja Matice srpske. Na toj izložbi se upravo našla i slika Motiv iz Pariza.
Goran Vujkov, muzejski edukator
