Na dan kada Novi Sad obeležava dobijanje statusa slobodnog kraljevskog grada, jednako je važno setiti se da je tada naš grad i imenovan, čemu je kumovala zrelost srpskog naroda koji je uspeo da izdejstvuje zavidan stepen nacionalnih i ekonomskih sloboda potvrđujući tako sposobnost za dogovor sa drugim narodima. U to ime, Galerija Matice srpske ponosi se svojom akvizicijom sa prikazom sužene novosadske vizure, nastavljajući da obogaćuje svoje zbirke različitim umetničkim delima. Nova akvizicija, poklon kolekcionara Gvozdena Perkovića iz Novog Sada, tapiserija, rad je poznatog novosadskog arhitekte, slikara i pedagoga Đorđa Tabakovića (Arad, 1897 – Novi Sad, 1971), nastala neposredno nakon njegove smrti, najverovatnije 1972. godine u Ustanovi za izradu tapiserija Ateljeu 61 na Petrovaradinskoj tvrđavi. Inače poznat po brojnim zdanjima pored kojih svakodnevno prolazimo (palate – Tanurdžićeva i Klajnova, Sokolski dom ili izgorelo Dunđerskovo pozorište), Đorđe Tabaković je ostao je zapamćen i po brojnim akvarelima i crtežima sa prikazima ulica Novog Sada ali i drugih evropskih gradova. Publikovano je i nekoliko mapa sa reprodukcijama njegovih likovnih radova, još od 1948. godine kada ih je prvo objavila Matica srpska (još uvek se može pronaći i izdanje Muzeja Grada Novog Sada iz 1989. godine).
Likovno nasleđe čuvenog arhitekte preživelo je u nekompletnom obliku u privatnim zbirkama, na zidovima novosadskih stanova i kuća. To su crtački i akvarelni zapisi o ulicama, zgradama i prolazima, koji su, još u njegovo doba nestajali pred naletom urbanizacije socijalističkog uređenja. Osim nesumnjive dokumentarne vrednosti, ovi radovi svedoče i o umetnikovoj predanosti svakodnevnom beleženju izgleda grada i promena u njemu. Pamte ga još uvek neki od starih Novosađana kako peške ili na biciklu sa mapom u ruci obilazi stari Almaški kraj, ili kako neposredno pre rušenja Jermenske crkve 1963. godine skicira ulični prolaz prema današnjem Trgu Galerija. Na njegovim listovima, tornjevi crkava nisu nahereni kao na čuvenoj posleratnoj slici Milenka Šerbana iz zbirke Muzeja Grada Novog Sada, na kojoj prepoznajemo sezanovske obrise pomenutog jermenskog hrama. U Galeriji Matice srpske čuvaju se crteži olovkom, skice sa prikazom nekadašnje zgrade Produktne berze, danas Galerije Matice srpske, na kojoj se vidi prizemna zgrada u parku koje više nema. Radi se o pogledu na ulicu u kojoj je i danas Tabakovićeva porodična kuća, jedno od njegovih najranijih ostvarenja, podignuta samo dve godine nakon zgrade Produktne berze. Precizni i bogati u detaljima, uz neizbežne gradske prolaznike, radovi Đorđa Tabakovića izvor su podataka koje ne možemo pronaći u hronikama. Linija kao armatura čvrsta, tražena u posmatranju užurbane ulice analitično je obuhvatala svaku vizuelnu informaciju, ne samo onu koja je važna arhitektama, već i drugu, ispunjenu dubokom prisnošću sa gradom čija se skrivena logika zabačenih sokaka i živopisnih prolaza i danas može naslutiti.
Verovatno je i po jednoj od sličnih skica/kartona, akvarelisanih uz linije visokih vertikala na izlazu iz katoličke porte, nastala i tapiserija velikih dimenzija, 210 h 138 cm, sa prikazom Gradske kuće sa kolonadama gusto nanizanih stubova i izmaknutog tornja u zlatnom preseku, opkoljena zidanicom popularne Katedrale (koja to nije). U donjoj zoni tapiserije, u tkanoj vuni suptilnih pastelnih tonova zapažamo parove šetača kako odlaze preko glavnog gradskog Trga, imenovanog Slobodom, u senci Miletićeve mišice. Opet, velika je šteta što ova tapiserija nije ostala u vlasništvu porodice, u porodičnoj kući Tabakovića, u današnjoj ulici Mike Antića, na broju 5. Tamo gde je stajala više od pola veka, na zidu nekadašnjeg arhitektonskog biroa, o čemu još, pomalo opijeno, svedoči snežno bela mermerna ploča na fasadi.
mr Danilo Vuksanović
